„ჩვენი ბაზრის უდიდესი ნაწილი არის აბსოლუტურად გაუკონტროლებელი, გლეხური მეურნეობები ფაქტობრივად, თვითდინებაზეა მიშვებული“

„ჩვენი ბაზრის უდიდესი ნაწილი არის აბსოლუტურად გაუკონტროლებელი, გლეხური მეურნეობები ფაქტობრივად თვითდინებაზეა მიშვებული“, - ამის შესახებ „სტრატეგიული კვლევებისა და განვითარების ცენტრის“ პროგრამის კოორდინატორმა ვახტანგ კობალაძემ „პალიტრანიუსისა“ და რადიო „პალიტრას“ გადაცემაში „საქმე“ რძის სკანდალთან დაკავშირებით საუბრისას განაცხადა.

შეგახსენებთ, რომ "რადიო თავისუფლებამ" მოამზადა საგამოძიებო ვიდეო-მასალა, რომლის მიხედვითაც, რძის მწარმოებელი კომპანია „ყვარლის ბაგა“, რომელსაც ათასობით ძროხა ჰყავს, საქონლის გამოსაკვებად ქათმის სკინტლს იყენებდა. აღნიშნულ ინფორმაციას, დიდი აჟიოტაჟი მოყვა საზოგადოებაში, რადგან როგორც ცნობილია, „ყვარლის ბაგის“ რძეს კი ყიდულობენ „სანტე“, „სოფლის ნობათი“, „აგროჰაბი“ და „ყვარლის ბაგის“ შვილობილი „რძის ლაბორატორია“.

უფრო კონკრეტულად, "რადიო თავისუფლების" ინფორმაციით, 2018 წლის ზაფხულში საქართველოში ნედლი რძის მწარმოებელი უდიდესი ფერმის „ყვარლის ბაგა“ მფლობელი, ქათმის ხორცის ყველაზე მსხვილ მწარმოებელ კომპანია “ჩირინას” შეუთანხმდა, რის საფუძველზეც “ყვარლის ბაგას” “ჩირინასგან” ქათმის ნაკელი უნდა ეყიდა. “ყვარლის ბაგამ” ერთი წლის განმავლობაში “ჩირინასგან” დაახლოებით 2700 ტონა ქათმის ნედლი, გადაუმუშავებელი ნაკელი შეიძინა.

ამ გარიგებიდან ერთი წლის თავზე, “ყვარლის ბაგა” პარტნიორ კომპანიას უყენებს პრეტენზიას, რომ მათთან ნაყიდმა ქათმის ნაკელმა, რომელსაც ძროხებს აჭმევდნენ, საქონელი დახოცა, რის გამოც 1.65 მილიონი ლარის ზარალი მიადგა. “ჩირინამ” პრეტენზიები არ მიიღო, რადგან მათი განმარტებით, ქათმის ნაკელს ის სასუქად ყიდდა და არა საკვებად. 2020 წელს კი ლაშა პაპაშვილის “ყვარლის ბაგამ” "ჩირინას" სასამართლოში უჩივლა. სასამართლო დავას კომპანიებს შორის, სამი წელი უშედეგოდ განიხილავდა რუსთავის სასამართლო, 2024 წელს კი თბილისის საქალაქო სასამართლომ ეს დავა დაჩქარებულად განიხილა და დეკემბერში პაპაშვილის ყველა მოთხოვნა დააკმაყოფილა.

"რადიო თავისუფლების", მიერ ამ ინფორმაციის გავრცელების შემდეგ, მალევე გაავრცელეს საპასუხო განცხადებები, "სანტემ" და "აგროჰაბმა". როგორც "აგროჰაბში" განაცხადეს, ნებისმიერი ნედლეული თუ პროდუქტი, რომელსაც კომპანია იღებს სხვა მომწოდებლისგან გადის რამდენიმე საფეხურიან დამატებით შემოწმებას მათსავე ლაბორატორიაში. მათივე განმარტებით, "სრულიად გამორიცხულია ნედლეულმა გადმოკვეთოს აგროჰაბის წარმოების „საზღვარი“ და შემდეგ პროდუქტის სახით გავიდეს საწარმოდან, რომელიც რაიმე სახით არ აკმაყოფილებს ხარისხის მოთხოვნებს".

რაც შეეხება "სანტეს", კომპანიის განცხადებით, "ნებისმიერი ნედლეული - რძე, რომელსაც ,,სანტე“ იღებს, შემოწმებულია ხარისხის უმაღლესი ევროპული სტანდარტით. თუ რძე ატარებს რაიმე ტიპის პოტენციურ რისკს ხარისხთან დაკავშირებით, არ მიიღება და არ ვიყენებთ წარმოებაში". მათივე ცნობით, "სანტე" იყო პირველი, რომელმაც 2018 წელს რამდენჯერმე აღმოაჩინა ხარისხობრივი შეუსაბამობა ,,ყვარლის ბაგის“ მიერ მოწოდებულ რძეში და არ შეისყიდა მისგან რძე.

სპეციალური განცხადება გაავრცელა შპს "ყვარლის ბაგამაც", სადაც აღნიშნულია, რომ 2019 წლიდან „ყვარლის ბაგას“ კვების რაციონში ქათმის ნარჩენები აღარ გამოყენებულა. მეტიც, მათივე განმარტებით, „ყვარლის ბაგას“ რძის ხარისხი აღემატება ბევრი დასავლური ქვეყნის მწარმოებლის რძის ხარისხს. ამასთან, ფერმაში აცხადებენ, რომ ყველა, ზემოთ ჩამოთვლილ კომპანიასთან დღემდე გრძელდება თანამშრომლობა.

რაც შეეხება, ბიზნესდავის მონაწილე მეორე კომპანიას "ჩირინას", მათი განცხადების თანახმად, "ჩირინას" პროდუქცია სეს-ის მიერ პერიოდულად მოწმდება ანტიბიოტიკების კვალზე და სრულიად სუფთაა.მათივე ცნობით, "ბიუ-ბიუს" ქათამი თავისუფალია ყველა სახის ჰორმონული დანამატისა და სტეროიდისგან.

როგორც ვახტანგ კობალაძემ გადაცემაში "საქმე" განაცხადა, სამწუხაროდ დღეს სახელმწიფოსაც არ აქვს რესურსი, რომ ბაზარი გააკონტროლოს. ამასთან, არ არსებობს რეალური მექანიზმი, რომ მეურნეობებს დარეგისტრირება აიძულო.

„ჩვენი ბაზრის უდიდესი ნაწილი არის აბსოლუტურად გაუკონტროლებელი. გლეხური მეურნეობები ფაქტობრივად, არ კონტროლდება. ვალდებულება კი არსებობს, რომ გარკვეული საწარმოო სიმძლავრეების მიღწევის შემდეგ დარეგისტრირდეს ეს მეურნეობა როგორც სურსათის ბიზნეს ოპერატორი, რომ შემდეგ სურსათის ეროვნული სააგენტოს კონტროლის ქვეშ მოექცეს. მაგრამ, როგორც დავაკვირდით ამ პროცესს, წინ არ მიდის და სასოფლო მეურნეობების ძალიან დიდი ნაწილი ამჯობინებს, რომ გააგრძელოს საქმიანობა ისე, როგორც ადრე, ყოველგვარი რეგისტრაციისა და კონტროლის გარეშე. რეალური მექანიზმი არ არსებობს, რომ აიძულო ეს მეურნეობები დარეგისტრირდნენ.

ეს კომპლექსური საკითხია, სოციალურ საკითხებთანაც არის დაკავშირებული. არც რესურსი გააჩნია სურსათის ეროვნულ სააგენტოს. ხვალ ყველა რომ დარეგისტრირდეს, ვერ გააკონტროლებს მაინც. საერთოდ მიდგომები უნდა შეიცვალოს სოფლის მეურნეობის განვითარების მიმართ, ასევე კონტროლის მიმართულებით. ამას ვეუბნებით ჩვენ სახელმწიფოს, წლების განმავლობაში, რომ ფაქტობრივად, თვითდინებაზეა მიშვებული და ასე არ შეიძლება გაგრძელება. მესმის, რომ რთული საკითხია, მაგრამ ოდესღაც უნდა დავიწყოთ საიდანღაც, რომ იყოს განჭვრეტადი, რა უნდა სახელმწიფოს, საითკენ მიდის, უნდა ამ შავი ხვრელების ამოვსება, თუ არა. თუ უნდა, როგორ? რა ვადებში? და ა.შ."- განაცხადა ვახტანგ კობალაძემ.