ახლო აღმოსავლეთისა და ცენტრალური აზიის ეკონომიკური პერსპექტივა სავსეა რისკებით - IMF-ის ანგარიში
საერთაშორისო სავალუტო ფონდი (IMF) 2024 წლის ოქტომბრისთვის ახლო აღმოსავლეთისა და ცენტრალური აზიის რეგიონულ ეკონომიკურ პერსპექტივას აქვეყნებს.
ანგარიში ასახავს მიმდინარე ეკონომიკურ ლანდშაფტს და პროგნოზირებს რეგიონის ტრაექტორიას ამ დინამიკურ დროში. მოხსენებაში 3 ძირითადი მიმართულებაა გამოყოფილი.
„პირველი - შუა აღმოსავლეთსა და ჩრდილოეთ აფრიკაში (MENA) და კავკასიისა და ცენტრალური აზიის (CCA) რეგიონებში ზრდა მოსალოდნელია გაძლიერდეს უახლოეს პერსპექტივაში. ჩვენი 2025 წლის პროგნოზებს მნიშვნელოვანი გაფრთხილებები ახლავს თან. მიმდინარე წელი რთული იყო. კონფლიქტებმა ადამიანებისთვის დამანგრეველი ტანჯვა გამოიწვია. გარდა ამისა, ნავთობის მოპოვების კლება ხელს უწყობს დუნე ზრდას ბევრ ეკონომიკაში. დიდი გაურკვევლობაა, როდის შემცირდება ეს ფაქტორები. რამდენადაც ისინი თანდათან მცირდება 2025 წელს, შუა აღმოსავლეთსა და ჩრდილოეთ აფრიკაში ეკონომიკური ზრდა სავარაუდოდ გაუმჯობესდება. კავკასიისა და ცენტრალური აზიის რეგიონებში, მიუხედავად იმისა, რომ ზრდა მოსალოდნელია დარჩეს ძლიერი, არის ნიშნები იმისა, რომ ვაჭრობა და ფულადი გზავნილების ნაკადები შეიძლება შენელდეს ზოგიერთი ეკონომიკისთვის.
მეორე - საშუალოვადიანი ზრდის პერსპექტივები გაუარესდა ბოლო ორი ათწლეულის განმავლობაში და ამჟამად რჩება სტაბილურად სუსტი ბევრ ეკონომიკაში. ამ დინამიკის შეცვლა მოითხოვს რეფორმების თანმიმდევრულ განხორციელებას. MENA და CCA რეგიონების პრიორიტეტები მოიცავს მმართველობის გაუმჯობესებას, სამუშაო ადგილების შექმნას, განსაკუთრებით ქალებისა და ახალგაზრდებისთვის, ინვესტიციების ხელშეწყობას და ფინანსურ განვითარებას. უფრო ძლიერი და მდგრადი ზრდის მიღწევა ხელს შეუწყობს არა მხოლოდ სამუშაო ადგილების შექმნას და უფრო მეტ ინკლუზიას, არამედ ხელს შეუწყობს ვალების დონის შემცირებას და უზრუნველყოფს პროგრესს განვითარებისა და სოციალური ხარჯების მიზნებში.
მესამე - მაღალი გაურკვევლობა ნიშნავს, რომ ორივე რეგიონის ეკონომიკური პერსპექტივა სავსეა რისკებით. MENA-ს ეკონომიკებში ძირითადი შეშფოთება მოიცავს კონფლიქტების გაჭიანურების ან ესკალაციის შესაძლებლობას, გეოეკონომიკური ფრაგმენტაციის გაზრდას, საქონლის ფასების ცვალებადობას (განსაკუთრებით ნავთობის ექსპორტიორებისთვის), განვითარებად ბაზრებზე მაღალი ვალს და ფინანსურ საჭიროებებს, ასევე განმეორებად კლიმატის შოკებს. CCA-ში, რისკები, პირველ რიგში, დაკავშირებულია პოტენციურ ფინანსურ არასტაბილურობასთან, რომელიც გამოწვეულია სავაჭრო და ფინანსური ნაკადების უეცარი ცვლილებებით. ორივე რეგიონისთვის საკმარისი რეფორმების განხორციელების შეუსრულებლობამ შეიძლება შეზღუდოს საშუალოვადიანი ზრდის ისედაც მდორე პერსპექტივები“,- აღნიშნულია ანგარიშში.
ანგარიში ასევე შეიცავს ანალიტიკურ თავებს საშუალოვადიანი ზრდის პერსპექტივებისა და ფინანსური მოვლენების შესახებ, რაც ამ კრიტიკულ საკითხებზე უფრო მეტ ხედვას გვთავაზობს.
