თემურ ჭყონია ქართული ბიზნესის ერთ-ერთი ყველაზე თვალსაჩინო წარმომადგენელია.
25 წელზე მეტია, რაც აქტიურად არის ჩართული ბიზნესში და კარგად იცნობს ქართული ბიზნესის ყველა ნიუანსს. "კოკა კოლა", "მაკდონალდსი", "კასტელი" და კიდევ მრავალი სხვა ბიზნესი, რომელიც მან სხვადასხვა დროს შექმნა და განავითარა თან ისე, რომ მუდმივად ოსტატურად ახერხებდა არსებითად გამიჯვნოდა პოლიტიკურ თამაშებს. თბილისის მერის არჩევნები და მერობისთვის მერძოლი კანდიდატები, ქართულ პოლიტიკაში არსებული ხარვეზები და გამოწვევები, ქვეყნის ეკონომიკური ზრდა და ბანკების მიერ არაპროფილური აქტივების მართვა, კაპიტალის ბაზრის განვითარების მნიშვნელობა და მის ბიზნესებში არსებული სიტუაცია - ამ და სხვა მნიშვნელოვან საკითხებთან დაკავშირებით ბიზნესმენი თემურ ჭყონია გვესაუბრა.
კალაძე, როგორც ბრენდი
- როგორ შეაფასებდით თბილისის მერის არჩევნების მიმდინარე პროცესებს და, ზოგადად, მერობის კანდიდატებს? თქვენი აზრით, ვის აქვს გამარჯვების ყველაზე მაღალი შანსი და რა პრობლემების და გამოწვევების წინაშე დადგება თბილისის ახალი მერი?
- საარჩევნო პროცესში ყველაზე ცუდი არის ის, რომ მერობის კანდიდატები გამოდიან პარტიული იდეოლოგიით და არა - საკუთარი იდეოლოგიით დატვირთულები. რეალურად, ჩვენ ახლა ვირჩევთ კანდიდატს, რომელიც უფრო უკეთ მოუგებს მეორე კანდიდატს დებატებში ან საუბარში, მაგრამ ამ ყველაფერმა მოსახლეობის მომავალზე დიდი გავლენა შესაძლოა არც იქონიოს.
პირადად მე მაინტერესებს ერთი იდეოლოგია, ჩემთვის მნიშვნელოვანია პროგრამა, რომელიც აგებულია კერძო საკუთრებაზე, თავისუფალი ბაზრის სისტემაზე და იმ კულტურლ საწყისებზე, რაც დედაქალაქისთვის არის აუცილებელი. მნიშვნელოვანია ტურიზმის საკითხთან დაკავშირებით რა დამოკიდებულება აქვს კანდიდატს, ქალაქი როგორ განვითარდება, ძველი თბილისის რეაბილიტაცია როგორ მოხდება და არსებული ტრადიციები როგორ გაძლიერდება. ტურისტებისთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ძველი თბილისი, მოწესრიგებული ინფრასტრუქტურა, გამწვანება, რამდენად დაცული იქნება იმ ქალაქში, სადაც ჩავა და ასე შემდეგ. საბოლოო ჯამში, დედაქალაქის წინაშე არსებული პრობლემები ყველამ კარგად იცის, მთავარია ვინ რას და როგორ გააკეთებს, ან რისი გამკეთებელია.
რაც შეეხება კანდიდატებს, პირველ რიგში აღვნიშნავ, რომ მე კატეგორიულად გამიჯნული ვარ ყველა პოლიტიკური პარტიისგან, ამიტომ გეტყვით ჩემი, როგორც ერთი რიგითი ამომრჩევლის აზრს. მერობის თითოეულ კანდიდატს აქვს საკუთარი ბექგრაუნდი, ყველა განათლებულია, სიმპათიური, თუმცა ძირითადად, ერთმანეთის მსგავსი პროგრამებით და სლოგანებით გამოდიან. შესაბამისად, უნდა ვნახოთ, ვინ უკეთესი შემსრულებელია, ვის მეტი გამოცდილება და უნარები აქვს. მე ნამდვილად ვერ დავახასიათებ ყველას, მაგრამ ერთმანეთს რომ შევადარე, მონაცემების მიხედვით, ვფიქრობ, საუკეთესო კანდიდატი მაინც კახა კალაძეა. შესაბამისად, მასზე გავამახვილებ ყურადღებას.
ძალიან მიყვარს ფეხბურთი და ხშირად ვკითხულობ ფეხბურთელების ისტორიებს, შესაბამისად, კარგად ვიცი თუ რა შრომაა საჭირო იმისათვის, რომ გახდე მაღალი დონის ფეხბურთელი. ვფიქრობ, კახა კალაძე რაც დაიბადა, მას შემდეგ სულ შრომობს. მან საკმაოდ ბევრი იშრომა, რომ მოხვედრილიყო "სამტრედიაში", შემდეგ ადგილი დაიმკვიდრა თბილისის "დინამოში", სადაც იმხანად საკმაოდ კარგი თაობის ფეხბურთელები იყვნენ, გადაინაცვლა უძლიერეს კლუბ კიევის "დინამოში" და მოხვდა ლობანოვსკისთან, რომელიც ერთ-ერთი ყველაზე მკაცრი მწვრთნელის სახელით იყო ცნობილი და მის ძირითად გუნდში მოხვედრა ურთულეს რამეს წარმოადგენდა. და ბოლოს, მსოფლიოს ერთ-ერთი უძლიერესი კლუბი "მილანი" - ანჩელოტი, ბერლუსკონი… მას მილიონობით გულშემატკივრის ბედი ებარა და მათი მიზნები უნდა გაემართლებინა. იქაც საკმაოდ მაღალ დონეზე თამაშობდა, ორჯერ გახდა კიდეც ჩემპიონთა ლიგის გამარჯვებული და მრავალი იტალიური ტიტულიც მოიპოვა.
ეს ყველაფერი დამოკიდებული იყო კახის დიდ შრომაზე და მიზანდასახულობაზე - ამხელა წარმატებას მხოლოდ ნიჭით ნამდვილად ვერ მიაღწევ. კახას თაობის უამრავი მასზე ნიჭიერი ფეხბურთელი დაიკარგა, ვინაიდან მათ ვერ გაუძლეს იმ შრომას და სტრესს, რაც სპორტს მუდმივად თან ახლავს, ამის ფაქტებიც უამრავი გვაქვს. ფეხბურთში ადამიანი ყალიბდება სტრატეგიულად, ფილოსოფიურად, ვინაიდან ფეხბურთი თვითონ არის ფილოსოფია- ფეხბურთი ესაა მეკარე, რომელიც კარში დგას და იცავს, დაცვა, ნახევარდაცვა, თავდასხმა და იმპროვიზაცია, ანუ ის, რაც ნებისმიერ ადამიანს ცხოვრებაში სჭირდება.
ჩვენ ხშირად ვსაუბრობთ, რომ თბილისს არ იცნობენ ევროპის და მსოფლიოს ბევრ ქალაქში და თუ კალაძე თბილისის მერი გახდება დარწმუნებული ვარ, ქალაქის ცნობადობაც გაიზრდება. ჩემი აზრით, კალაძე არის ბრენდი.
ზოგს შეიძლება მოსწონს ეს ყველაფერი ან არ მოსწონს, მაგრამ ფაქტია, რომ ის არის ადამიანი, რომელსაც მსოფლიოს ბევრ ქვეყანაში უამრავი ადამიანი იცნობს და ჩვენც მისი ეს ცნობადობა სწორად უნდა გამოვიყენოთ.
კალაძემ საკმაოდ წარმატებული სპორტული და ცხოვრებისეული კარიერა გაიკეთა და თუ იგი კონცენტრაციას მოახდენს როგორც თბილისზე მზრუნველი მეურნე მერი, მაშინ მას ნამდვილად ექნება წარმატება ქალაქის განვითარებაში და პოლიტიკაშიც. კალაძეს როგორი იმპროვიზაციაც ჰქონდა ფეხბურთში, ხანდახან მწვრთნელებსაც არ უჯერებდა და თავისას აკეთებდა, ასევე უნდა იყოს პოლიტიკაშიც. ის უნდა იყოს თვისუფალი მოთამაშე მოედანზე.
მხოლოდ კომაროვის განათლება საკმარისი არ არის
- თქვენ მუდმივად საუბრობთ, რომ პოლიტიკაში ახალი თაობის გამოჩენაა საჭირო, რომელიც საბჭოთა მენტალიტეტს დაანგრევს და ახალ ენერგიას მოუტანს ქვეყანას. ჩანს თუ არა ძვრები ამ მიმრთულებით და გამოჩნდნენ თუ არა ევროპული ტიპის პოლიტიკოსები?
- მე რასაც ვაკვირდები, ძირითადად, სწორად მოაზროვნე ახალგაზრდები არასამთავრობო ორგანიზაციებში არიან და პოლიტიკაში ნაკლებად ჩანან, რაც ძალიან ცუდია. თაობათა ცვლა არ ნიშნავს იმას, რომ ვინმე უნდა გარდაიცვალოს და მის ნაცვლად სხვა უფრო ახალგაზრდა უნდა მოვიდეს. ჩემი ნება რომ იყოს, კომუნისტური პარტიის ყოფილ წევრებს პარლამენტში აღარასდროს შევუშვებდი.
ძველი თაობის პოლიტიკოსებმა ასპარეზი უნდა დაუთმონ ახალგაზრდებს. თაობათა ცვლა უნდა მოხდეს არა სიკვდილით, არამედ მენტალიტეტით.
მე კარგად ვხედავ, რომ ბევრ წარმატებულ ახალგაზრდას სულაც არ უნდა პოლიტიკაში მოსვლა. მათ აქვთ საკმაოდ კარგი შემოსავალი, უცხოეთშიც დადიან, კარგადაც ერთობიან. ამით კმაყოფილდებიან, მაგრამ, მსგავსი მიდგომა პირველ რიგში ქვეყნისთვის არის ცუდი.
თუ ქვეყნის ჩიხიდან გამოყვანა გვინდა, პოლიტიკაში უნდა მოვიდეს ის თაობა, რომელსაც ამის გაკეთება რეალურად შეუძლია. ეს არის თაობა, რომელმაც განათლება მიიღო ევროპაში, ევროკავშირში შესვლა რომ გვინდა - ევროპაში უნდა შევიდეთ ევროპული განათლებით. არ ყოფნის ქვეყანას მხოლოდ და მხოლოდ კომაროვის განათლება, ახლა ჩვენ გაცილებით უფრო მეტი გვინდა.
4-5%-იანი ეკონომიკური ზრდა საქართველოსთვის ფაქტობრივად ნულის ტოლია
- როგორ შეაფასებდით ქვეყნის ეკონომიკაში არსებულ სიტუაციას, რამდენად საკმარისია საქართველოსთვის 4-5%-იანი ეკონომიკური ზრდა, რაზეც ხშირად აკეთებენ აქცენტს პოლიტიკოსები?
- დანამდვილებით შემიძლია გითხრათ, რომ 4-5%-ით გაზრდილი ეკონომიკა საქართველოში ფაქტობრივად ნულის ტოლია. ჩვენი ტრაბახის მიზეზი ნამდვილად არ უნდა იყოს 4%-იანი ეკონომიკური ზრდა და ეს წარმატებად არ უნდა მიგვაჩნდეს. როდესაც ყურადღებას ამახვილებენ სხვა ქვეყნებზე და ამბობენ, რომ იქაც დაბალი ეკონომიკურ ზრდაა, მსგავსი შედარებაც საკმაოდ არასწორია, ვინაიდან ეს ქვეყნები გაცილებით წინ არიან ჩვენზე. მაგალითად, ამერიკის შეერთებული შტატებიც 4%-ით იზრდება, მაგრამ ეს 4% არის თურქეთის მთლიანი ეკონომიკის ტოლი.
- ბანკების მიერ არაპროფილური ბიზნესების ფლობა რომ პრობლემაა, ამაზე ბიზნესმენები ხშირად ამახვილებენ ყურადღებას და ქვეყანაში არსებულ ერთ-ერთ სერიოზულ პრობლემად მიაჩნიათ. თქვენი შეფასებით, რამდენად პრობლემურია აღნიშნული საკითხი?
- ის, რომ ბანკები და მისი აქციონერები არაპროფილურ აქტივებს ფლობენ, ჩემთვის დიდად გასაკვირი არ არის, ვინაიდან მათ საკმაოდ დიდი ფულადი რესურსი აქვთ. თუმცა, ეს ყველაფერი, ბუნებრივია, კონკურენტულ გარემოს აზიანებს, რადგან ფულთან წვდომა კონკურენტი ბიზნესის წარმომადგენლების მხრიდან საკმაოდ რთულდება, ხოლო ბანკის აქციონერებისთვის კი იოლდება.
არის კიდევ ერთი პრობლემა, ინფლაციის პროცესში და ლარის გაუფასურების დროს ბანკი მუდამ მოგებულია, ხოლო ბიზნესი მუდმივად ზარალობს. ამიტომ, ჩემი აზრით, უნდა იყოს ისეთი სახელშეკრულებო პირობები, რომლის მიხედვითაც, ბანკი პასუხისმგებელი იქნება კურსთაშორის სხვაობის გარკვეულ ზღვარზე. კურსთა შორის სხვაობა არ უნდა აზარალებდეს მხოლოდ ბიზნესს და ასეთ დროს, ბანკებიც ფრთხილად იქნებიან და ბიზნესის წარმომადგენლებიც. მე არ მგონია, რომ მსგავსი პრაქტიკა ევროპულ ქვეყნებში არ არსებობდეს, შესაბამისად კარგი იქნება თუ საქართველოშიც დავნერგავთ.
- თქვენ ერთ-ერთ ინტერვიუში განაცხადეთ, რომ ქართველი ბიზნესის წარმომადგენლები უცხოურ ფინანსურ ბაზრებზე უნდა გავიდნენ და ადგილობრივ ბანკებში არ უნდა ჩაიკეტონ, როგორ ფიქრობთ, რატომ უჭირს ბიზნესს უცხოური ფინანსური ბაზრების ათვისება?
- საქართველომ ევროკავშირთან უვიზო რეჟიმი დანერგა, გაფორმებულია და მოქმედებს ასოცირების ხელშეკრულება კიდევ უფრო მეტად დაახლოებას, ევროკავშირის წერვობასაც ვისახავთ მიზნად. შესაბამისად, როგორც სოფლის მეურნეობის პროდუქციით გვინდა, რომ შევიდეთ ევროპის ბაზრებზე, ასევე უნდა მოვიქცეთ უცხოურ ფინანსურ ბაზრებთან დაკავშირებითაც.
როდესაც აღიარებული და პრესტიჟული უცხოური აუდიტორიული კომპანიები აძლევენ ქართულ კომპანიას დადებით დასკვნას, რომ მისი ბიზნესი არის გამჭვირვალე, მომგებიანი და წარმატებული, ამის შემდეგ ფინანსების მოძიებაც აღარ არის რთული. უცხოურ ბანკებთან და საფინანსო ინსტიტუტებთან აუცილებლად უნდა დაიწყონ თანამშრომლობა ქართულმა კომპანიებმა, ოდესღაც ეს მაინც მოხდება, ამიტომ, რაც მალე მით უკეთესი.
ქვეყნისთვის მოსამართლე უფრო მნიშვნელოვანია ვიდრე მეწარმე
- ხშირად საუბრობენ სასამართლო სისტემაში არსებულ ხარვეზებზე. თქვენი, როგორც ბიზნესმენის აზრით, რამდენად თავისუფალია დღევანდელი სასამართლო სისტემა?
- მე, როგორც ბიზნესმენს, მიმაჩნია, რომ ქვეყნის ეკონომიკისთვის უმნიშვნელოვანესია, რომ სასამართლო სისტემა იყოს გამართული.
მთავარია, ქვეყანაში სიმართლის პოვნა ხდებოდეს პროტექციის გარეშე. ჩვენი მოსამართლეების გადაწყვეტილება არამარტო ადამიანების, არამედ ქვეყნის ეკონომიკის ბედსაც კი წყვეტს.
მეტსაც გეტყვით, ჩვენი მოსამართლის გადაწყვეტილება უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე ჩვენი პროდუქციის გამოშვება. ქვეყნის პრესტიჟისთვის ბევრად მნიშვნელოვანია მოსამართლე, ვიდრე მეწარმე. ჩვენ, მეწარმეებმა, შეიძლება გამოვუშვათ ნებისმიერი პროდუქცია, მაგრამ მოსამართლის გადაწყვეტილება უფრო მეტად მოქმედებს ეკონომიკაზე და ქვეყნის იმიჯზე, ვიდრე ეს პროდუქცია. ჩვენი ღვინო გაცილებით ნაკლებად მოქმედებს საქართველოს ეკონომიკაზე და ქვეყნის იმიჯზე, ვიდრე ნებისმიერი მოსამართლე.
აქედან გამომდინარე, მოსამართლე რომ იქნება სამართლიანი და დაცული, საგადასახადო სისტემა რომ იქნება გამართული და იოლად აღსაქმელი - ფინანსებზე წვდომაც გაგვიიოლდება უცხოეთში და ევროკავშირშიც შეგვიშვებენ და ნატოშიც.
"კოკა კოლა" ფასიან ქაღალდებს გამოუშვებს
- "კოკა კოლა" თავიდან იყო შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოება, დაახლოებით წელიწადნახევარია გახდა სააქციო საზოგადოება, ხომ არ ფიქრობთ, რომ სააქციო სზოგადოება "კოკა კოლა ბოთლერს ჯორჯია" რაღაც ეტაპზე გამოუშვებს ფასიან ქაღალდებს?
- კი, რა თქმა უნდა, ჩვენი ჯგუფი ამაზე უკვე მუშაობს და უახლოეს პერიოდში ვგეგმავთ ფასიანი ქაღალდების გამოშვებას. 25 წელია, რაც ჩვენი კომპანია არსებობს, ბოლო წლებში კიდევ უფრო აქტიურად დავიწყეთ საერთაშორისო აუდიტორიული შემოწმებები და როდესაც საბოლოო სრული სურათი გვექნება, შემდეგ აუცილებლად დავიწყებთ ფასიანი ქაღალდების გამოშვებას. "კოკა-კოლა" სახალხო სასმელია და ვთვლი, რომ საზოგადოებამაც უნდა მიიღოს მისი შემოსავლიდან ბენეფიტი და ამას გააკეთებს არამარტო "კოკა-კოლა", არამდ "მაკდონალდსი" და ჩვენი ყველა კომპანია. ამაზე უკვე აქტიურად ვმუშაობთ.
ფასიანი ქაღალდების ემისია იქნება დამატებითი ფინანსური რესურსი ბიზნესის განვითარებისათვის. ეს იქნება ალტერნატივე ახალი ფინანსების მოძიებისთვის.
არის საბანკო გზა და არის სხვა გზა. ყველაზე იოლია მიხვიდე ბანკში, ჩაბარდე ბანკს და უთხრა, რომ მოგიაროს. ბანკი მოგცემს ფულს და მართლა მოგივლის, მაგრამ მოგივლის მანმადე, სანამ შენ მისთვის საინტერესო ხარ, რამდენად გრძელვადიანად ხარ საინტერესო ეს უკვე შენს შესაძლებლობებზეა დამოკიდებული. თუმცა, ეს რესურსიც რაღაც მომენტში ამოწურვადია. ამიტომ საკუთარი ნიჭი და შესაძლებლობები უნდა გამოიყენო სხვა მიმართულებითაც. უნდა გაზარდო ავტორიტეტი, ნდობის ფაქტორი და შემდეგ გამოუშვა ფასიანი ქაღალდებიც.
- ამ პროცესის შემაფერხებელი ფაქტორია ისიც, რომ კაპიტალის ბაზარი საქართველოში ფაქტობრივად არ ვითარდება. როგორ შეაფასებდით ამ ფაქტს და რამდენად მნიშვნელოვანია ამ სიტუაციაში სახელმწიფოს როლი?
- მუდმივად ვფიქრობ ამაზე, თუ რატომ ვერ იქმნება და ვითრადება საქართველოში ბირჟები და საფონდო ბაზარი. ამ სიტუაციაში კი სახელმწიფოს როლი არის გადამწყვეტი. თავისუფალ ბაზარი, ბაზრობას კი არ ნიშნავს - სახელმწიფოს როლი არის თავისუფალი ბაზრის სრულყოფა. და სწორედ თვისუფალი ბაზრის სრულყოფის ნაწილი ხდება რეგულაციები, მათ შორის, ბირჟების შექმნა. სახელმწიფომ უნდა დააყენოს ინსტიტუტების შექმნის აუცილებლობა და ყველანაირად შეუწყოს ხელი ქვეყნაში კაპიტალის ბაზრის სწორად განვითარებას.
ქუთაისის განვითარების პერსპექტივა
- როგორც ცნობილი გახდა, თქვენ გეგმავთ ქუთაისში სასტუმროს აშენებას, რომელსაც ოპერირებას "მერიოტის" ქსელი გაუწევს. რატომ გადაწყვიტეთ ქუთაისში აშენება, რა ეტაპზეა ამჟამად პროექტი და როდის გაიხსნება სასტუმრო?
- ვფიქრობ, ქუთაისს გაცილებით უფრო დიდი დატვირთვა უნდა ჰქონდეს, ვიდრე დღეს აქვს. ქუთაისი დიდი და ისტორიული ქალაქია, აუცილებელია იქ აღდგეს ისტორიული შენობები, უამრავი ლამაზი ნაგებობაა, რომელიც ერთ დროს ინვესტორებმა იყიდეს და ახლა უპატრონოდ არის მიტოვებული, რაც ნამდვილად არ შეიძლება.
ქუთაისში ახლა საუნივერსიტეტო ქალაქი კეთდება, უამრავი ხალხი ჩამოდის, ტურისტებითაა სავსე, ვერ წარმოიდგენთ იმდენი ხალხია, მეც კი არ მეგონა თუ ამდენი ტურისტი დადიოდა -თან გიდებით და საკმაოდ ორგანიზებულად.
ქუთაისში ჩვენს მიერ გახსნილი მეორე "მაკდონალდსის" გვერდზე იყო ძველი მუზეუმის შენობა და გადავწყვიტეთ იქ სასტუმროს მშენებლობა. გვაქვს კავშირები "მერიოტთან" და მემორანდუმიც გავაფორმეთ მასთან. თუ სახელმწიფო და ჩვენ სწორი შეხების წერტილებს მოვნახავთ ამ ტერიტორიასთან დაკავშირებით, სავარაუდოდ, ეს დიდი საქმე გამოვა. კიდევ რაც შეეხება ფინანსებს, მისი მოძიება, როცა საქმეში "მერიოტია", ძნელი არ არის.
- ქობულეთში ამიერკავკასიაში ერთ-ერთი ყველაზე დიდი სასტუმრო აშენდება, ასევე, საუბარია "ინტურისტების" სასტუმროს აღდგენაზეც - რამდენად მნიშვნელოვანია მსგავსი პროექტები ქობულეთისთვის და კლიმატური პირობებიდან გამომდინარე, რამდენად შეძლებს აჭარა გახდეს მსოფლიო მასშტაბის ტურისტული ზონა?
- ერთ საინტერესო მაგალითს მოვიყვან ამასთან დაკავშირებით, დაახლოებით, 25 წლის წინ ანტალიაში 2 სასტუმრო იყო, ახლა 1000-ზე მეტია და კურორტიც არანორმალურად არის განვითარებული.
ქობულეთში 2 სასტუმრო კი არ უნდა იყოს, არამედ ეს საკურორტო ქალაქი 40-ზე მეტ მაღალი დონის სასტუმროს და კომპლექსსაც დაიტევს და ეს ყველაფერი კურორტსაც წაადგება, ეკონომიკასაც და მთლიანად ქვეყნის იმიჯსაც.
რაც შეეხება კლიმატს, ყბადაღებული თემაა, რომ ქობულეთი წვიმიანია და ეს ხელს შეუშლის მის მაღალი დონის კურორტად ჩამოყალიბებას, არ მიმაჩნია სწორად. წვიმა ყველგან მოდის, ყველგან არის მზეც და არაფერია აქ განსაკუთრებული ან გასაკვირი. უფრო მეტსაც გეტყვით - მაგალითად, კალიფორნიაში, როგორც წესი, მუდამ არაჩვეულებრივი, მზიანი ამინდია, მაგრამ თვე არ გავა ცუნამმა არ გადაუაროს იქაურობას. რა სჯობს, ესეც საკითხავია. როცა კურორტი მაღალი დონისაა და როცა იქ დასვენებისა და გართობის ყველა საშუალებაა, წვიმიანი ამინდი, რაც პერიოდულად შეიძლება მართლაც გამოერიოს ხოლმე ქობულეთში, პრობლემას ნამდვილად აღარ წარმოადგენს.
გიორგი კაპანაძე
წყარო: გაზეთი "ბანკები და ფინანსები"