2 კვირაში 100 ათასი ადამიანი დაზღვევის გარეშე დარჩა

აპრილიდან სადაზღვევო სისტემაში კიდევ ერთი ცვლილება იგეგმება

2017 წლის 1 მარტიდან საყოველთაო ჯანდაცვის პროგრამაში ცვლილება შევიდა: თუ მანამდე საქართველოში ძალიან ბევრ ადამიანს საყოველთაო დაზღვევაც ჰქონდა და კერძოც, ამ ცვლილების მიხედვით, საყოველთაო და კერძო პაკეტები გაიმიჯნა და მოქალაქეები მხოლოდ ერთი სახის დაზღვევის იმედზე დარჩნენ. აპრილიდან კიდევ ერთი ცვლილებაა მოსალოდნელი: იმ მოქალაქეებზე, რომლებსაც წელიწადში 40 ათას ლარზე მეტი შემოსავალი აქვთ, საყოველთაო ჯანდაცვის პროგრამა დიფერენცირებულად გავრცელდება, ამის შესახებ ჯანდაცვის მინისტრმა დავით სერგეენკომ განაცხადა. სერგეენკოს თქმით, „გამოიკვეთა შემთხვევები, როდესაც მაღალშემოსავლიანი მოქალაქეები ცდილობდნენ მიეღოთ საყოველთაო ჯანდაცვის სერვისები, თუმცა მათ საკუთარი ჯანდაცვის დაფინანსება შეეძლოთ“. მინისტრის თქმით, სწორედ ამ გარემოებიდან გამომდინარე გამოიკვეთა დიფერენცირების აუცილებლობა.

2017 წლისთვის საყოველთაო ჯანდაცვის პროგრამაზე 660 მილიონი ლარია გამოყოფილი, 2016 წელს კი - საყოველთაო ჯანდაცვის ბიუჯეტი 570 მილიონი ლარით იყო განსაზღვრული, თუმცა პროგრამის შეუფერხებელი მიმდინარეობისთვის ეს თანხა საკმარისი არ აღმოჩნდა და პროგრამას წლის ბოლომდე ბიუჯეტიდან 53 მილიონი ლარი დაემატა.

საქართველოს სადაზღვევო ასოციაციის თავმჯდომარე დევი ხეჩინაშვილი მიიჩნევს, რომ საქართველოში დაზღვევა მნიშვნელოვნად გაძვირდება:

- ორი კვირაა, რაც ეს ცვლილება ამოქმედდა და უსიამოვნო რეალობა უკვე იკვეთება: დაახლოებით 100 ათას ადამიანს, ვისაც ჰქონდა წვდომა საყოველთაო ჯანდაცვის სერვისებზე და ე.წ. დაშენებული პაკეტები, ეს წვდომა შეუწყდა. სადაზღვევო ინდუსტრიისა და დაზღვეულთა ხარჯები იზრდება. საბოლოო ჯამში რამდენიმე ათასი ადამიანის კონტრაქტის გადახედვა იქნება საჭირო და ათასობით ადამიანს დაზღვევა გაუძვირდება ანუ სადაზღვევო კომპანია მათ შესთავაზებს ახალი რეალობიდან გამომდინარე ახალ პირობებს. ნაწილს კი - საერთოდ ვერაფერს შესთავაზებს. არის ხალხი, რომელსაც 2-3-4-5-ლარიანი პაკეტები აქვს, იმათ რა ეშველებათ? - რეალურად არაფერი, რადგან მათ დაკარგეს საყოველთაო დაზღვევა და მინიმალური პაკეტის ამარა დარჩნენ.

-ბატონო დევი, რა ელის იმ კატეგორიას, რომელსაც კორპორატიული დაზღვევა აქვს?

-არ ვიცი რას იზამენ კერძო კომპანიები და დაწესებულებები, დაამატებენ თუ არა ფულს, რომ თანამშრომლებისთვის ნორმალური პაკეტი იყიდონ, თუ არადა, ეს ადამიანები უარს იტყვიან დაზღვევაზე და მინიმალური საყოველთაო დაზღვევის იმედზე აღმოჩნდებიან. ასეთივე პრობლემები ნელ-ნელა იჩენს თავს ინდივიდუალური წესით დაზღვეულებშიც. მნიშვნელოვნად გაუძვირდება დაზღვევა იმ ნაწილს, ვისაც დაშენებული პაკეტები ჰქონდა. ახლა ციფრებზე ლაპარაკი ზედმეტია, რადგან ჯერ ყველაფერი უნდა აღირიცხოს. ყველაზე დიდი პრობლემა იმ ხალხს შეექმნება ჰოსპიტალური, ონკოლოგიური და სხვა ძვირი სერვისების მიღების დროს, რომელიც ადრე საყოველთაო ჯანდაცვიდან ფინანსდებოდა. ჩვენი მოქალაქეები დღეს სრულიად ახალ რეალობაში აღმოჩდნენ, რომელიც მათთვის სასიკეთო სულაც არ არის. ბევრი საერთოდ დაკარგავს დაზღვევის ნაწილს და ვერ აღიდგენს. განსაკუთრებით რთულია ინდივიდუალური დაზღვევის მქონეთა ხვედრი.

-თუმცა, აპრილის მეორე კვირიდან ახალ ცვლილებებს გვპირდებიან.

-ამჟამად ისეთი სიტუაცია გვაქვს, რომ არ ვიცით რა იქნება ხვალ. მთავრობა გვპირდება, რომ რაღაც განსაკუთრებული გეგმა აქვს, რომელიც განსხვავებულ პრინციპზე იქნება აგებული და მოქალაქეთა შემოსავლის მიხედვით განისაზღვრება. ამჟამად კი, ასობით ადამიანს ექმნება პრობლემა გატარებული ცვლილების გამო, რადგან ე.წ. ორმაგი დაზღვევა უკვე ბევრს შეუჩერდა. წარმოიდგინეთ, რომ თქვენ გქონდათ „დაშენებული“ პროდუქტი - ისეთი, როგორიც არის კლასიკური დაშენებული პროდუქტები: კარგი ამბულატორია, წამალი და თანადაფინანსება, რომლითაც თანხის მნიშვნელოვანი ნაწილის დაფარვა შეიძლებოდა. ახლა თქვენ დარჩით ჰოსპიტალური, ონკოლოგიური და სხვა სახის მკურნალობის დროს 2-3 ათასიანი ლიმიტის იმედად, რომელიც არაფერს ეყოფა. გამოდის, რომ გაქვთ კარგი ამბულატორია, წამალი, მაგრამ მკურნალობის ყველაზე ძვირი ნაწილის დაფინანსება არ გაქვთ.

-ესე იგი, სრულ მკურნალობას საყოველთაო ჯანდაცვის პროგრამა ვერ უზრუნველყოფს?

-სახელმწიფო დაზღვევა სწორედ იმით არის უცნაური, რომ უკვე შემდგარ პრობლემას აფინანსებს და არაფერს აკეთებს, რომ ეს პრობლემა არ დადგეს - ეს არის საყოველთაო ჯანდაცვის პროგრამის უცნაურობა, რის გამოც ბევრმა დამატებით შეიძინა „დაშენებული“ პროდუქტები. მათ გაუუქმეს საყოველთაო დაზღვევა და ძალიან პატარა ლიმიტის იმედზე, ფაქტობრივად დაფინანსების გარეშე დატოვეს. ეს პრობლემა უკვე შეეხო ათასობით ადამიანს. ახალი ხელშეკრულებები უფრო გაძვირებული იქნება, რადგან უფრო მეტი სერვისი უნდა იყიდოთ სადაზღვევოსგან. ამის მიზეზი ის არის, რომ სახელმწიფოსგან უკვე აღარაფერი გაქვთ. ვიღაც გაძვირებულ მომსახურებაზე დათანხმდება, ვიღაც უარს იტყვის და ისევ სახელმწიფო დაზღვევას აირჩევს.

-თუმცა, სახელმწიფო გვეუბნება, რომ ძალიან მალე ამ სისტემაში მთავარი პრინციპი შეიცვლება...

-თუ კიდევ რაღაცის შეცვლას აპირებდნენ, მაშინ რატომ შექმნეს ეს დაძაბულობა? - ძალიან აქტიური ლაპარაკი მიდის ამაზე, მიმდინარეობს მოლაპარაკებები სადაზღვევო კომპანიებთანაც, მაგრამ სინამდვილეში რას და როგორ ცვლიან, მხოლოდ მთავრობამ იცის. მინისტრმა განაცხადა, რომ ყველაფერი მოქალაქის შემოსავლის მიხედვით განისაზღვრება. ჩვენც მივესალმებით, რომ ყველას შემოსავლის მიხედვით ექნება წვდომა ბიუჯეტის მიერ დაფინანსებულ სერვისებზე. ერთადერთი, მინისტრმა თქვა, რომ 40 ათასს ზემოთ ვისაც აქვს შემოსავალი, იმას არაფერი ექნება სახელმწიფოსგან.

ძალიან ჩქარობენ, აშკარაა, რომ რაღაც მოფიქრებული აქვთ, მაგრამ არავის არაფერს ეუბნებიან, ეს ინფორმაცია გასაიდუმლოებულია, თუმცა ვიდრე კიდევ რაიმეს შეცვლიდნენ, უნდა გაითვალისწინონ, რომ შეიძლება ადამიანი ღარიბი არ არის, მაგრამ სამედიცინო ხარჯების წინაშე საშუალო შემოსავლის მქონე ადამიანი ყოველთვის უძლურია. ფაქტია, რომ ამ სფეროში მიმდინარე ცვლილებები უარყოფითად შეეხო 100 000 ადამიანს - ისინი დაზღვევის გარეშე დარჩნენ. ხვალ მათ გულის ოპერაცია, ან ონკოლოგიური მკურნალობა რომ დასჭირდეს, დაფინანსება არ ექნებათ. იმედია, აპრილში ისეთ ცვლილებებს გაატარებენ, რომ უარყოფით შედეგებს აღარ მივიღებთ.

ხათუნა ჩიგოგიძე