ქონების ღირებულების ლარში მითითების ვალდებულება ბინებს დაახლოებით 5-10%-ის ფარგლებში გააძვირებს.
ლარის არასტაბილურობის გამო გარკვეული მარაგის დაკავებას ყველა შეეცდება, რაც ფასზეც ადეკვატურ გავლენას მოახდენს. როგორც გაზეთი „რეზონანსი" წერს, დეველოპერები ფიქრობენ, რომ მოსახლეობასთან ერთად მოუწევთ საკმაოდ რთული პერიოდის გავლა, სანამ სიტუაცია დარეგულირდება და უძრავი ქონების ბაზარი შეეგუება ცვლილებას.
კანონის ამოქმედებამდე 1 კვირა დარჩა. მომხმარებელი ფიქრობს, რომ სავალუტო რყევები თუკი სამომავლოდაც იქნება, ფინანსურად დააზარალებს, ამიტომ გარკვეული მარჟის დაკავებას ყველა ეცდება. თუკი ბინა, პირობითად, 30 000 დოლარი ღირს, ლარში კონვერტაციის შემთხვევაში განმცხადებელს დღევანდელი კურსით 72 000 ლარის მითითება მოუწევს. თავის დაზღვევის მიზნით იგი შეეცდება, ცოტათი მეტი ფასი დაადოს, მაგალითად, 75 ათასი ლარი. ასეთი მიდგომა, როგორც დეველოპერები განმარტავენ, უძრავ ქონებას 5%-ით გააძვირებს. ამ შემთხვევაში საუბარია საწყის ფასსა და არა საბოლოო ღირებულებაზე.
უძრავი ქონების სააგენტო "კიბის" დამფუძნებელი ნელი გოგუაძე მიიჩნევს, რომ ქვეყანას უნდა ჰქონდეს მყარი ეროვნული ვალუტა, რათა რისკი მინიმალური იყოს და ხალხი არ დაზარალდეს.
"ბოლო რამდენიმე კვირაა, მომხმარებელს წინასწარ ვაფრთხილებთ, რომ განცხადების გამოქვეყნებისას ფასი უნდა მივუთითოთ ლარში, რადგან ეს არის ვალდებულება, თუმცა ამ სიახლეს ენთუზიაზმით ნამდვილად არ ხვდებიან. მათ ურჩევნიათ, ფასი ძველებურად დოლარში იყოს მითითებული, რადგან ვერ საზღვრავენ, რა ფასი გამოაცხადონ ეროვნულ ვალუტაში. ამიტომ ზოგმა შეიძლება 5% დაამატოს და ზოგმა - 10%-იც. ვის როგორადაც აქვს რისკი წარმოდგენილი", - აცხადებს გოგუაძე და დასძენს, რომ გარკვეული დრო დასიჭრდება, სანამ ბაზარი ახალ გარემოს შეეგუება.
"ვფიქრობ, მდგომარეობა დაახლოებით 3-4 თვის შემდეგ დარეგულირდება. 12 წელია, რაც ბაზარზე ვართ და არ მახსენდება არც ერთი შემთხვევა, რომ უძრავი ქონება გაყიდულიყო ლარში, ასეთი რამ არ მომხდარა. ალბათ მიეჩვევა მომხმარებელი. სიმართლე გითხრათ, მომხრე ვარ, რომ ლარში იყოს ფასდადება, მაგრამ ამისთვის უნდა გვქონდეს მყარი ვალუტა, რათა ფინანსურად არ დაზარალდეს მოსახლეობა.
მაგალითად, თუ ბინა გავყიდე 100 000 დოლარად, ხელში უნდა მქონდეს 240 000 ლარი. თუკი ისევ ვაპირებ ამ თანხით ალტერნატიული ფართის ყიდვას, გამოდის, რომ სასწრაფოდ უნდა გადავახურდავო დოლარში. ცხადია, არ მეცოდინება, უახლოეს რამდენიმე თვეში როგორი იქნება სავალუტო კურსი. შეიძლება მეტი მივიღო, მაგრამ არც ზარალისგან ვიქნები დაზღვეული. როცა მეკითხება მომხმარებელი, რა უნდა მოიმოქმედოს, თუკი კურსი შეიცვლება, პასუხი არ მაქვს. კლიენტებთან ერთად საკმაოდ რთული პერიოდის გავლა მოგვიწევს, სანამ ახალ რეალობას შევეჩვევით", - აცხადებს გოგუაძე.
სამშენებლო კომპანიებისთვის გაცილებით რთულია ფასის დარეგულირება. "აიჯიეს ჯგუფის" ხელმძღვანელი შოთა გუჯაბიძე არ აკონკრეტებს, რამდენით გაძვირდება ბაზარზე უძრავი ქონება, თუმცა ადასტურებს, რომ გარკვეული მარჟის დაკავებას შეეცდებიან.
"უძრავი ქონების გალარება მხოლოდ ფასდადებით არ დაიწყება. მშენებლები მასალებს ვყიდულობთ დოლარში, შესაბამისად, ბაზარი მაინც უცხოურ ვალუტაზეა მიბმული, რადგანაც იგი უფრო მყარი და საიმედო ვალუტაა, ფასის სწორედ დოლარში მითითება ხდება. ძალიან კარგია უძრავი ქონების ლარიზაცია, ძვრა არის, თუმცა მიმაჩნია, რომ არასწორად დაიწყეს.
ფასი ლარში რომც მიუთითოს, მეწარმე თუ ბინის მფლობელი ორიენტირად მაინც აიღებს დოლარს და უძრავი ქონების ღირებულებას მის ეკვივალენტ ლარში შემოგვთავაზებს. იმის გამო, რომ კურსის მერყეობის პარალელურად ხშირად არ მოუწიოს ფასის განახლება, რასაკვირველია, მარჟას დაიტოვბეს. ეს ბინებს არასებითად არ გააძვირებს, უფრო წარმოსახვითი იქნება სავაჭრო ურთიერთობის გამარტივების მიზნით. რეალური გარიგების შემთხვევაში ვაჭრობისას "გაშლილი ხელის" პრინციპით მოხდება ამ ფასნამატის ჩამოკლება და კონკრეტული თანხის გადახდაზე შესაბამისი კურსის მიხედვით შეთანხმდებიან. ბაზარი ვაჭრობის პროცესს თვითონ არეგულირებს.
რამდენი პროცენტით მოიმატებს საწყისი ფასი, ამას ვერ ვიტყვით, მაგრამ მეწარმის უსაფრთხოების მიზნით მცირედი ფასნამატი იქნება. ასეა თუ ისე, ბაზარს გაძვირების ტენდენცია მაინც შეეტყობა", - განუცხადა "რეზონანსს" შოთა გუჯაბიძემ.
მარი ჩიტაია
გაზეთი "რეზონანსი"