2019 წლის მიწურულს, ჩინეთში კორონავირუსის გავრცელებიდან რამდენიმე თვეში მსოფლიო ახალი რეალობის წინაშე დადგა. ქალაქების ჩაკეტვისა და პანდემიის გამოცხადების გარეშე, ინფიცირებულთა რაოდენობა ვერ დაიკლებდა. 2020 წლის 11 მარტს მსოფლიოში პანდემია გამოცხადდა.
ვირუსის დაფიქსირებიდან დღემდე, მეცნიერებს და მედიკოსებს ვაქცინის, მედიკამენტის შექმნის არაერთი მცდელობა ჰქონდათ.
ვაქცინის შექმნა ბევრმა ფარმაცევტულმა კომპანიამ სცადა, თუმცა ყველაზე რეზონანსული კომპანია Pfizer-სა და BioNTech-ის მიერ შექმნილი ვაქცინა აღმოჩდა.
კომპანიების გაცხადებით, მიმდინარე კვლევის წინასწარმა ანალიზმა აჩვენა, რომ ვაქცინა კოვიდ-19-ით დაინფიცირებისგან ადამიანების 90% -ზე მეტს იცავს. ვაქცინა ექსპერიმენტულ მიდგომაზეა დაფუძნებული, რომელიც იმუნური სისტემის მომზადების მიზნით, ვირუსის გენეტიკური კოდის ნაწილის ინექციას გულისხმობს.
ვაქცინა ექვს ქვეყანაში 43 500 ადამიანზე გამოსცადეს და უსაფრთხოებასთან დაკავშირებით პრობლემები არ შექმნილა.
კლინიკური ცდების მე-3 ფაზის პირველადი შედეგები, რომლებიც ვაქცინის 90-პროცენტიან ეფექტიანობაზე მიუთითებს, Pfizer-ისა და BioNTech-ის სამეცნიერო მეთოდის ნამდვილი ტრიუმფია. მათი ვაქცინა ეფუძნება სრულიად ახალ ტექნოლოგიას, რომელიც იმუნური სისტემის „გასაწვრთნელად“ ვირუსის გენეტიკურ კოდს იყენებს.
კოვიდ 19-სგან დასაცავად საჭიროა ორი დოზა, სამი კვირის ინტერვალით. 90%-იანი დაცვა კი მეორე დოზის მიღებიდან 7 დღეში მიიღწევა. საცდელი კვლევები აშშ – ში, გერმანიაში, ბრაზილიაში, არგენტინაში, სამხრეთ აფრიკასა და თურქეთში ჩატარდა.
Pfizer-ში აცხადებენ, რომ მიმდინარე წლის ბოლოსთვის ვაქცინის 50 მილიონი დოზის მიწოდება, 2021 წლის ბოლოსთვის კი ამ რაოდენობის 1.3 მილიარდამდე გაზრდა იქნება შესაძლებელი.
ამასთან, არსებობს ლოჯისტიკასთან დაკავშირებული გამოწვევები, რადგან ვაქცინის შენახვა ულტრა ცივ საცავში, - 80 C- ზე დაბალ ტემპერატურაზე უნდა მოხდეს.
BioNTech
კომპანია BioNTech-ი 2008 წელს მეცნიერმა თურქმა ცოლ-ქმარმა ოზლამ ტურეჯიმ და უგურ შაჰინმა დააფუძნა.
თავდაპირველად, კომპანია კიბოს საწინააღმდეგო ახალი ტიპის იმუნოთერაპიულ საშუალებებს ამზადებდა, ახდენდა პაციენტთა T-ლიმფოციტების მოდიფიცირებას, რომლებიც შემდეგ მიზანში იღებდნენ და ებრძოდნენ კიბოს ანტიგენებს. იგი იყენებდა უჯრედულ თერაპიას, ახალ ანტისხეულებს და მცირე მოლეკულის იმუნომოდულატორებს, როგორც კიბოს მკურნალობის ვარიანტებს.
თავდაპირველად ახალგაზრდა ცოლ-ქმარმა სათაო ოფისი ქალაქ მაინცში, გოლდგრუბეს ქუჩაზე გახსნა. მაშინ ისინი ნამდვილად ვერ წარმოიდგენდნენ, რომ წლების შემდეგ მსოფლიოს ერთ-ერთ ყველაზე გავლენიანი კომპანიის ისტორიის ფუძემდებლები გახდებოდნენ.
2019 წლის დასაწყისში, როდესაც მსოფლიომ პირველად გაიგო ახალი კორონავირუსის შესახებ, 1300 თანამშრომლით დაკომპლექტებულმა კომპანიამ სწრაფად დაიწყო რესურსების მობილიზება.
2019 წლის სექტემბერში BioNTech– მა ხელი მოაწერა შეთანხმებას ბილ და მელინდა გეითსის ფონდთან, რათა შეიმუშაონ აივ და ტუბერკულოზის პროგრამები, გამოავლინონ და განავითარონ პრეკლინიკური ვაქცინისა და იმუნოთერაპიის კანდიდატები აივ – ინფექციისა და ტუბერკულოზის ინფექციების პროფილაქტიკისთვის და ანტირეტროვირუსული თერაპიის რემისიის გარეშე.
კომპანიის აქციების ფასი 23,4 პროცენტით გაიზარდა მას შემდეგ, რაც რამდენიმე დღის წინ ცნობილი გახდა COVID-19-ის ახალი ვაქცინის წარმატების შესახებ, რომელიც მან ამერიკულ ფარმაცევტულ გიგანტ Pfizer-თან ერთად შექმნა.
BioNTech-ის საბაზრო ღირებულება ახლა 21,9 მილიარდი აშშ დოლარია, ოთხჯერ უფრო მეტი, ვიდრე გერმანიის ეროვნული ავიაკომპანიის Lufthansa.
ცოლ - ქმრის დაუჯერებელი ისტორია
ტურეჯი და შაჰინი, მიგრატები თურქეთიდან, გერმანიაში 1960-იანი წლების ბოლოს ჩავიდნენ.
უგურ შაჰინი სამხრეთ-დასავლეთ თურქეთში დაიბადა, იგი ოთხი წლის იყო, როდესაც ქალაქ კელნში წაიყვანეს. მისი მეუღლე, კომპანიის სამედიცინო ხელმძღვანელი ოზლამ ტურეჯი ქვემო საქსონიაში დაიბადა.
წყვილმა ერთმანეთი ზაარლანდის უნივერსიტეტში გაიცნო და 2002 წელს დაქორწინდნენ.
ჰყავთ თინეიჯერი ქალიშვილი.
ამჟამად კომპანია Pfizer -თან ერთად SARS-CoV-2 წინააღმდეგ BNT162 ვაქცინის შემუშავებაზე მუშაობს.
Pfizer
ამერიკული მრავალეროვნული ფარმაცევტული კორპორაცია Pfizer Inc. მსოფლიოს ერთ-ერთი უდიდესი კორპორაციაა. იგი აშშ – ს მსხვილი კორპორაციების სიაში, მთლიანი შემოსავლით 57 – ე ადგილზეა.
კომპანიის სათაო ოფისი ნიუ – იორკში მდებარეობს.
Pfizer აწარმოებს მედიკამენტებს და ვაქცინებს სამედიცინო დისციპლინების ფართო სპექტრისთვის, მათ შორის იმუნოლოგია, ონკოლოგია, კარდიოლოგია, ენდოკრინოლოგია და ნევროლოგია. მის პროდუქტებს შეიცავს ბლოკბასტერული პრეპარატი ლიპიტორი (ატორვასტატინი), რომელიც გამოიყენება LDL სისხლში ქოლესტერინის შესამცირებლად; ლირიკა (პრეგაბალინი) ნეიროპათიული ტკივილისა და ფიბრომიალგიის დროს; დიფლუკანი (ფლუკონაზოლი), პერორალური სოკოს საწინააღმდეგო მედიკამენტი; ზიტრომაქსი (აზიტრომიცინი), ანტიბიოტიკი; ვიაგრა (სილდენაფილი) ერექციული დისფუნქციისთვის; და Celebrex (აგრეთვე Celebra, celecoxib), ანთების საწინააღმდეგო პრეპარატი.
კომპანია 1849 წელს ნიუ-იორკში, გერმანელმა ჩარლზ პიფაიზერმა (სინამდვილეში კარლ პფაიზერმა) და მისმა ბიძაშვილმა ჩარლზ ერჰარტმა დააარსეს.
გერმანიიდან ამერიკაში მიგრირებულმა ნათესავებმა ბარტლეტის ქუჩაზე დაიწყეს ქიმიკატების ბიზნესი. Pfizer– ის ზრდა 1880 – იან წლებში ლიმონმჟავას წარმოებამ გამოიწვია.
1906 წლისთვის გაყიდვების ჯამმა 3.4 მილიონი დოლარი შეადგინა.
2003 წელს კომპანიამ შეიძინა Esperion Therapeutics 1.3 მილიარდ დოლარად. 2004 წელს, Pfizer– მა გამოაცხადა, რომ შეიძინა Meridica 125 მილიონ დოლარად. 2005 წელს კომპანიამ შეიძინა Vicuron Pharmaceuticals 1,9 მილიარდ დოლარად, Idun მხოლოდ 300 მილიონ დოლარზე ნაკლები ღირებულებით და ბოლოს Angiosyn 527 მილიონი დოლარად.
2013 წლის 6 მაისს Pfizer– მა განაცხადა, რომ მისი ვებ-გვერდის საშუალებით პაციენტებზე Viagra– ს გაყიდვას იწყებს.
2000 წელს Pfizer– მა შეიძინა Warner – Lambert $ 111,8 მილიარდ დოლარად და შექმნა მსოფლიოში სიდიდით მეორე ფარმაცევტული კომპანია.
2020 წლის სექტემბერში კომპანიამ შეიძინა 9,9% წილი CStone Pharmaceuticals– ში 200 მილიონ დოლარად (1,55 მილიარდი დოლარი), რაც ეხმარება ანტი – PD-L1 მონოკლონური ანტისხეულების CS1001 კომერციალიზაციას. ოქტომბერში, Pfizer– მა ასევე შეიძინა Arixa Pharmaceuticals.
დღეს Pfizer მსოფლიოს ერთ-ერთ ყველაზე გავლენიან მეგა კორპორაციად ითვლება. მისი საბაზრო ღირებულება 51.75 მილიარდ დოლარს შეადგენს.